Καλικάντζαροι και Κωλοβελόνηδες, τον καιρό του Δωδεκαήμερου

Όλοι μας από τα παιδικά μας χρόνια έχουμε ακούσει για τους Καλικάντζαρους ή αλλιώς Κολωβελόνιδες, Καλκάτζια ή καρκατζέλια που σύμφωνα με την λαϊκή δοξασία εμφανίζονται τον καιρό του δωδεκαημέρου ! Οι καλικάνζαροι είναι άσχημοι, κακομούτσουνοι και στραβοπρόσωποι, έχουν γαιδουρένια πόδια και σιδερένια παπούτσια και διαθέτουν σκούφο από γουρουνότριχες ! Σε κάποιες παραδόσεις νησιών οι καλικάντζαροι είναι ολόκληρες οικογένειες με τις καλικαντζαρομάνες και τις συζύγους τους !
Οι Καλικάντζαροι αφού εμφανιστούν στον μάταιο τούτο κόσμο, μένουν σε μύλους, σε γιοφύρια, σε τρίστρατα και ποτάμια, παραμονεύουν τους περαστικούς, πειράζουν τους νοικοκυραίους και εξαφανίζονται όταν ο πετεινός λαλήσει τρείς ! Οι νοικοκυραίοι παίρνουν πολλά μέτρα εναντίον των καλικαντζάρων αλλά το τέλος έρχεται παραμονή των φώτων, που με τον αγιασμό του παπά (Μας άγιασε μας έβρεξε και μας, μας εκατέκαψε ! ) φεύγουν για τον κάτω κόσμο όπου αρχίζουν πάλι να ροκανίζουν το δέντρο της ζωής !